Statü ve rol kavramları çerçevesinde geleneksel müzik öğretiminin medya etkisiyle dönüşümü: usta çırak ilişkisi örneklemi

Abstract

Geleneksel öğretim/öğrenimin en eski aktarım yöntemlerinden olan usta-çırak ilişkisi, gelişen teknolojik olanaklar sayesinde, günümüzde farklı şekillere bürünerek varlığını sürdürmeye devam etmektedir. Araştırmada, usta-çırak ilişkisinin medya aracılığıyla dönüşümünü, statü ve rol kavramları ile açıklayarak, günümüzdeki manzarasının araştırılmasına odaklanılmıştır. Bu çalışma; usta-çırak ilişkisinin statü ve rol kavramları ile ilgili literatürü taramak, gelenekteki ve günümüzdeki halini araştıran çalışmaları incelemek yoluyla ortaya koyulmuşur. İlgili alanyazın taranarak gelenek, geleneğin sürdürülmesinde medya etkisi ve usta-çırak rollerinin değişen statüsünü etkileyen faktörler araştırılmıştır. Araştırma doğrultusunda; geleneksel usta-çırak ilişkisinin değişimi “geleneğin” dinamik olan kavramsal yönüyle açıklanmıştır, usta öğreticinin ve müzik öğrenmek isteyen çırağın medyaya taşınması, gelişen teknolojik imkanlar sayesinde, zaman ve mekan sınırlılığını ortadan kaldırmıştır, usta-çırak ilişkisinin hiyerarşik olan yapısının, medya araçları sayesinde daha demokratik bir alana dönüştüğü gözlenmiştir, medya etkisiyle usta rol ve statüsünün otokrat ve buyurgan haline kıyasla, popülerlik kaygısı ile şekillendiği, çırağın ise gelenekteki edilgen rolüne kıyasla daha belirleyici konuma büründüğü sonuç ve bulgularına ulaşılmıştır. İlgili medya araçları bütüncül bir biçimde taranarak, usta-çırak ilişkisini ve çeşitli metodların öğretim/öğrenimini karşılaştırmalı bir analizle ortaya koyulması, etkin öğretim yöntemlerinin hiyerarşik yapı ile bağlantısının araştırılması gerekliliğine ihtiyaç duyulduğu önerilerine ulaşılmıştır.