Etik İlkeler ve Yayın Politikası

Türk Müziği Dergisi (TM), uluslararası kabul görmüş yayıncılık etik ilkelerini takip eder, kabul eder ve tüm süreçlerinde uygular. Özellikle Committee on Publication Ethics (COPE) ilkeleri temelinde, dergi ekibi (yayıncı, editörler, hakemler vb.) kendini eğitmek, tartışmalara katılmak, deneyim paylaşmak ve iyi örnekler oluşturmakla sorumludur.

TM, COPE Dergi Editörleri için Davranış Kuralları, En İyi Uygulama İlkeleri ve Temel Yayıncılık Uygulamaları temelinde etik beyanlarını belirlemiştir. Bu etik ilkeler, TM’nin tüm paydaşları (yayıncı, editörler, hakemler, yazarlar) tarafından takip edilmelidir.

Dergi, etik ilkeler ve yayın politikalarını düzenli olarak güncelleme sorumluluğundadır. Güncellenen ilke ve politikalardan tüm paydaşlar haberdar olmak ve bunlara uymakla yükümlüdür.

Bu ilkeler şu şekilde sıralanır:

Türk Müziği Dergisi Etik İlkeleri

İntihal ve telif: Tüm intihal türlerine karşı önlem alınır. Müzik araştırmalarında eserlerin telif hakları korunur, izinsiz kullanım ve değiştirme engellenir.
Etik onay: İnsan katılımcılarla yapılan araştırmalarda Etik Kurul İzni zorunludur. Gerekli hallerde eser kullanımına dair izin ve beyanlar yazarlardan istenir.
Kendi kendine atıf ve yazarlık: Yazarların kendine atıf oranı makul seviyede tutulur. “Hayalet yazar” gibi etik dışı uygulamalara izin verilmez.
Editöryal tarafsızlık: Editörler, yazarların akademik terfi veya zorunluluklarını dikkate almaz. Yalnızca makalenin bilimsel niteliği esas alınır.
Şeffaflık ve veri paylaşımı: Gerekli durumlarda araştırma verileri incelenir; şeffaflık esastır.
Bağımsız hakemlik: Çift körleme sistemi titizlikle uygulanır. Hakem raporları OJS üzerinde kayıt altında tutulur.
İletişim: Editörler, makale süreci dışında yazarlarla doğrudan iletişim kurmaz. Tüm iletişim derginin resmi kanallarından yapılır.
Etik işbirliği: Etik ihlallerde yazarların kurumlarıyla işbirliği yapılır. Gerektiğinde uluslararası etik kuruluşlardan görüş alınır.
Etik birim: Baş Editör başkanlığında oluşturulan TM Etik Birimi, etik konularda danışma ve karar mekanizmasıdır.
Telif ve sanat eserleri: Müzik araştırmalarında kullanılan eserlerin korunması ve ilgili ülke telif yasalarına uyum zorunludur.
Çıkar çatışması: Editörler, hakemler ve yazarlar çıkar çatışmalarını beyan etmekle yükümlüdür.
Eğitim ve farkındalık: Tüm paydaşlar etik ilkeler konusunda bilgilendirilir ve taahhüt alınır.
Bağımsızlık: Dergi, sponsorluk veya işbirliği süreçlerinde ticari kaygı gözetmez; etik ilkelere sıkı sıkıya bağlı kalır.

İntihal Politikası

Tanım:
İntihal, başka bir kişinin fikirlerini, yöntemlerini, verilerini veya ifadelerini uygun atıf yapmadan kullanmaktır. Kendine intihal, yazarın kendi önceki yayınını kaynak göstermeksizin kısmen ya da tamamen yeniden kullanmasıdır.

Türleri:

Tam İntihal: Önceden yayımlanmış içeriğin aynen kopyalanması.
Kısmi İntihal: Farklı kaynaklardan alınan ifadelerin yeniden düzenlenerek kaynak gösterilmeden sunulması.
Kendine İntihal: Yazarın daha önceki çalışmasının önemli bölümlerini tekrar yayımlaması.

TM’nin Önlemleri:

Tüm makaleler, Turnitin/iThenticate gibi yazılımlarla benzerlik açısından taranır.
%15’in üzerindeki benzerlik kabul edilmez; bu durumda makale editöryal ön incelemede reddedilir.
Yayın sonrası intihal tespit edilirse, süreç Baş Editör ve TM Etik Birimi (TEB) tarafından COPE kılavuzlarına uygun olarak yürütülür.

Süreç:

Şüphe ve Bildirim: Editör veya hakem intihal şüphesi tespit ederse, durum TEB’e iletilir.
Yazar Savunması: Yazardan 2 hafta içinde açıklama istenir. Yanıt alınmaz veya açıklama yetersiz bulunursa, süreç kurumuyla paylaşılır.
Etik Birim Raporu: TEB, delillerle birlikte rapor hazırlar ve Baş Editöre sunar.
Karar: İhlal doğrulanırsa;
- Makale için geri çekme (retraction) bildirimi yayımlanır.
- Orijinal kaynağa atıf yapılarak “İntihalli Makale” ibaresi eklenir.
- PDF dosyası üzerinde “GERİ ÇEKİLDİ” filigranı konur ve bağlantılar kapatılır.
- İlgili yazar(lar)a 3 yıl süreyle yayın yasağı uygulanır.
- Yazarın bağlı olduğu kurum(lar)a resmi bildirim yapılır.

Prensip:
Türk Müziği Dergisi, fikrî ve sanatsal mülkiyete saygı gösterir. Her türlü intihal eylemi, COPE akış şemalarına göre değerlendirilir ve şeffaf biçimde sonuçlandırılır.

Tüm TM Paydaşlarının Editoryal Süreçlerle İlgili Etik Görev ve Sorumlulukları

Bu bölüm, etik konulara ilişkin bilimsel birikim, editör deneyimleri ve dünyanın önde gelen dizinleri olan Scopus ve Web of Science’ın akademik yayıncılık alanındaki uygulamaları dikkate alınarak hazırlanmıştır. Yazarlar, hakemler ve editörler gibi tüm paydaşlarımızın, beyan ettikleri ve üzerinde uzlaştıkları etik ilkelere bağlı kalacaklarını teyit ederiz.

Yayıncının Görevleri

Türk Müziği Dergisi (TM), açık erişimli bir dergidir ve Genç Bilge Yayıncılık Ltd. (Türkiye) yayınevi olarak tanımlanmıştır. Editoryal süreçler bu yayınevi çatısı altında yürütülür.
Yayıncı, TM’nin web sitesindeki tüm bilgiler, yayın politikaları ve etik beyanları COPE’un “Şeffaflık ve En İyi Uygulama İlkeleri” doğrultusunda düzenler.
Yayıncı, kabul edilen tüm makaleleri açık erişim ve CC BY-NC-ND 4.0 lisansı altında yayımlamayı taahhüt eder.
Yayıncı, editoryal süreçlere ve kararlara müdahale etmez; editör ekibinin bağımsızlığına saygı gösterir.
Yayıncı, etik inceleme ve soruşturmalar sırasında ilgili kurumlarla iş birliği yapar.
Yayıncı, TM’nin yayın politikalarına tam bağlılık göstermeyi garanti eder.

Yazarların Görevleri

Dürüstlük ve Şeffaflık

Yazar(lar), araştırmasının orijinalliği, yazar katkıları ve alınan fonlar dâhil tüm bilgileri dürüst ve şeffaf biçimde beyan etmelidir.
Aynı çalışmayı birden fazla dergiye eşzamanlı göndermemeli, daha önce yayımlanmış çalışmaları yeniden yayımlamamalıdır.

İletişim ve Editöryal Süreç

Yazar(lar), hakemlik sürecini etkileyecek şekilde yayın kurulu üyeleriyle iletişim kurmamalıdır.
Süreçle ilgili sorunlar doğrudan Baş Editör, Yürütücü Editör veya Alan Editörü ile paylaşılmalıdır.
TM hakkında haksız, iftira niteliğinde ve asılsız suçlamalarda bulunmak etik dışıdır ve hukuken de sorumluluk doğurur.

Yazar Kılavuzuna Uyum

Yazar(lar), TM’nin tüm politikalarını ve Yazar Kılavuzunu dikkate almadan makale göndermemelidir.
Gönderimlerin hızlı ve hatasız yapılması yazarlardan beklenir; özensiz, bilinçsiz veya hatalı gönderimlerle sürece müdahale edilmez.
Yazar(lar), kılavuzda belirtilen tüm ayrıntılara uymalı, editörlerle pazarlık yapmamalıdır.

Lisansüstü Tezlerden Üretilen Makaleler

Lisansüstü tezlerden üretilen makalelerde tez danışmanı makale süreçlerinden sorumludur. Tez sahibi yazarı bu süreçlerde tek başına, ilgisiz şekilde bırakamaz.

Veri ve Şeffaflık

Yazar(lar), araştırma verilerine erişim ve gerektiğinde paylaşım konusunda editör kuruluna yetki verir.
Verilerin şeffaf ve hesap verebilir şekilde sunulması gerekir.

İntihal ve Özgünlük

Yazar(lar), manipülasyonsuz intihal raporu sunar; Turnitin, iThenticate gibi yazılımlar kullanılır.
Anlamını değiştirmeden kelimeyi değiştiren “paraphrasing” yazılımları kullanılmaz.
Makale özgün bir araştırma ürünü olmalıdır.

Yazarlık ve Katkı

Yazarlık yalnızca araştırmaya önemli ve doğrudan katkısı olan kişilerle sınırlıdır. Veri toplamaya veya teknik yardıma katkı sağlayanlar yazar olarak eklenmez, ancak Teşekkür bölümünde belirtilir.
Katkıda bulunmayanların yazar olarak yazılması, katkıda bulunanların dışarıda bırakılması etik ihlaldir.

Etik İzinler ve Kurumsal Sorumluluk

İnsan katılımcılar içeren araştırmalar için Etik Kurul İzni alınmalı ve başvuru sırasında sisteme yüklenmelidir.
Teşekkür bölümünde kurul kararının tarihi ve numarası belirtilmelidir.
Araştırma sürecinde kullanılan eser veya materyaller için gerekli izinler alınmalı ve orijinalliğin korunmasına dikkat edilmelidir.

Çıkar Çatışması

Yazar(lar), çalışmanın sonuçlarını veya yorumlarını etkileyebilecek her türlü mali veya çıkar çatışmasını açıkça beyan etmelidir.

Yayın Sonrası Sorumluluk

Yazar(lar), makale yayımlandıktan sonra önemli bir hata veya eksiklik fark ederse bunu derhal editöre bildirmekle yükümlüdür.
Bu durumda editörle iş birliği içinde makalenin düzeltilmesi veya geri çekilmesi sağlanır. İş birliğinden kaçınmak kabul edilemez.

Dizinler ve Yayın Sorumluluğu

Yazar(lar), TM’nin hangi indekslerde tarandığını kontrol etmekten sorumludur.
Yayınlanan makalenin herhangi bir indekste yer alıp almamasıyla ilgili olarak editör veya yayıncıyla gereksiz diyaloga girmemelidir.

Editörlerin Görevleri

Etik Sorumluluk

Editörler, dergiye gönderilen makalelerin tüm etik sorumluluğunu üstlenir.
Gönderilen her makaledeki etik boyutları incelemekten doğrudan sorumludur; bu sorumluluk devredilemez veya yok sayılamaz.

İntihal Kontrolü

Editörler, yazarların sisteme yüklediği benzerlik raporlarını doğrudan kendileri incelemelidir.
Bu görevi başka kişilere devredemezler.

Tarafsızlık

Yayın kurulu üyelerinin seçiminde önyargı, kişisel çıkar veya menfaat ilişkileri dikkate alınamaz.
Kararlar yalnızca akademik ölçütlere dayanır.

Karar Süreci

Editörler, makalelerle ilgili kararlarını zamanında vermelidir.
Yazarı dikkatsizce, kayıtsızca ya da gereksiz yere bekletmek etik dışıdır.

Bilimsel İçerik

Kararlar yalnızca makalenin akademik değeri üzerinden verilmelidir.
Yazarların kimliği, ırkı, cinsiyeti, dili, dini, etnik kökeni, uyruğu veya siyasi görüşleri dikkate alınmaz.

Gizlilik

Makale değerlendirme süreçlerinde elde edilen bilgi ve belgeler gizlidir.
Bu bilgiler üçüncü kişilerle paylaşılamaz.

Çıkar Çatışması

Gönderilen bir makalede çıkar çatışması varsa, editör bu durumu beyan etmelidir.
Böyle bir durumda makale başka bir editöre devredilmelidir.

Etik Sorunların Çözümü

Editörler, yayıncı ve yazarların kurumlarıyla yürütülen soruşturmalarda aktif rol oynar.
Gerektiğinde yıllar önce yayımlanmış makaleler için de inceleme başlatabilir.

Tarafsız Değerlendirme

TM editörlerinden biri makale gönderirse, editörlük rolü askıya alınır.
Süreç tarafsızlığı korumak için başka bir editör tarafından yürütülür.

Mesleki Gelişim

Editörler, COPE tarafından yayımlanan rehberleri ve deneyimleri takip eder.
Web of Science Academy gibi uluslararası eğitim programlarına katılarak editoryal becerilerini geliştirir.

İndeksleme Süreçleri

Editörler, TM’nin indekslenme durumuna ilişkin bilgileri web sitesinde doğru biçimde yansıtır.
Ancak indeks sağlayıcıların kendi web sitelerindeki profil güncellemelerinden sorumlu değildir.

Hakemlerin Görevleri

Hakemlik Sorumluluğu

Hakem, makalenin gelişiminde ve editörün karar sürecinde çok önemli bir rol oynadığının farkında olmalıdır.
Hakemlik için asgari şartın doktora derecesi olduğunu bilir ve bu yeterliliğe sahip olmalıdır.

Yeterlilik ve Atama

Hakem, bir makaleyi değerlendirmekte kendini yetersiz gördüğünde editörü bilgilendirir.
Böyle bir durumda makalenin başka bir hakeme atanmasını talep eder.

Gizlilik

Hakem, gözden geçirdiği makaledeki bilgi ve fikirleri başkalarıyla paylaşmaz.
Değerlendirme sürecinde gizliliğe titizlikle uyar.

Üslup ve Yapıcılık

Hakem, yorumlarında saygılı ve yapıcı bir dil kullanır.
Aşağılayıcı, küçültücü veya emir verici ifadelerden kaçınır.
Görüşlerini açık argümanlarla destekler.

Değerlendirme Formu

Hakem, TM’nin ayrıntılı değerlendirme formunu dikkatle doldurur.
“Uygundur, iyidir” gibi kısa ve muğlak ifadelerle geçiştirme yapmaz.
Formdaki tüm alanları özenle yanıtlar.

Atıf ve Literatür Kontrolü

Hakem, yazarın literatürdeki kaynaklara doğru ve eksiksiz atıf yapıp yapmadığını kontrol eder.
Kasıtlı veya hatalı eksiklikler varsa editörü bilgilendirir.

Tarafsızlık ve Önyargı

Hakem, yazarın kendi çalışmalarına veya belirli bir grubun çalışmalarına aşırı atıf yapıp yapmadığını inceler.
Önyargılı, taraflı veya popülerleştirme amaçlı alıntılar varsa bunları gerekçeleriyle birlikte editöre bildirir.

Zaman Yönetimi

Hakem, kendisine atanan bir makaleyi kabul edip etmeyeceğini editöre bildirir.
Değerlendirmeyi ne kadar sürede tamamlayabileceğini açıkça belirtir.
Derginin iş akışına zarar verecek şekilde geciktirici veya pervasız davranışlarda bulunmaz.

Etik İlkeler ve Yayın Politikası