Emlek yöresi âşıklık geleneğine yönelik bir inceleme: Âşık İzzet Savaş örneği

Özet

Âşıklık geleneğinin tarih içindeki köklü yapısı, bölgesel olarak farklılıklar ve çeşitlilikler alan üzerine yapılan çalışma sayısını arttırmıştır. Bu kültürel bölgelerden biri olan Emlek ve bu alanın önemli temsilcilerinden biri olan Aşık İzzet Savaş da geleneğin temsili ve anlaşılması adına önemli bir yerde durmaktadır. Emlek yöresi bölgesel farklılıklarla Anadolu aşıklık geleneği içinde kendine özgü bir yere sahiptir. Pir Sultan Abdal, Âşık Kamter, Âşık Veli, Âşık Agâhi, Âşık Kul Sabri, Âşık Veysel Şatıroğlu, Âşık Ali İzzet Özkan gibi âşıkları yetiştirmiş bu kültürel alanın son temsilcilerinden Aşık İzzet Savaş üzerine hazırlanmış akademik bir çalışma bulunmamaktadır. Çalışmanın odağında, Emlek Yöresi Aşıklık Geleneğinde İzzet Savaş’ın konumu nedir sorusunun yanı sıra bu gelenek içerisinde İzzet Savaş’ı diğer âşıklardan ayıran özellikler nelerdir? gibi alt sorusuna cevaplar aranmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden öyküleme ve doküman analizi kullanılmıştır. İzzet Savaş’ın sanat yaşamı öyküleme yöntemi ile oluşturulmuştur. Doküman analizi yöntemiyle konuya dair görsel, işitsel ve yazınsal malzemeye ulaşılmış, Emlek yöresi âşıklık geleneği üzerine yazılmış az sayıda kaynak incelenmiştir; Aşık İzzet Savaş’ın yakın çevresi ile yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılarak Aşığın hayatı, âşıklığı ve âşıklık geleneği içindeki yeri belirlenmeye çalışılmıştır.  Araştırma sonucunda; Emlek müzik kültüründeki vokal, çalgısal ve yapısal özellikler belirlenmiş, İzzet Savaş’ın bu özellikleri ne ölçüde yansıttığı tespit edilmiştir. İzzet Savaş’ın Emlek kültürel alanından ziyade kendine has vokal icra özellikleri de vurgulanmıştır.