Azerbaycan'da tasavvuf müziğinin yansımalarına yönelik inceleme

Özet

Azerbaycan tasavvuf felsefesi dünya felsefe tarihinin ayrılmaz bir parçasıdır. Tasavvuf tarihi Azerbaycan mutasavvıflarının faaliyetleriyle zenginleşmiştir. Makalede ilk kez Azerbaycan'da var olan tasavvuf müziği geniş bir şekilde araştırmaya dahil edilmektedir. Rifai, nakşibendi ve diğer zikir müzikleri ilk kez incelenmiştir. Azerbaycan Tasavvuf müziğinin birtakım sorunları hala çözülememiştir. Bu sorunların araştırılması için bu müzik türünün kökeni, tarihi ve icra kurallarının araştırılması gerekmektedir. Araştırmanın temel amacı çağdaş Azerbaycan'da yeni oluşan veya uzun yıllardır gizlice faaliyet gösteren tasavvuf müziğini araştırıp ortaya çıkarmaktır. Araştırma sırasında tasavvufla ilgili literatür örneklerine başvurulmuştur, zikr törenlerine katılarak müzik örnekleri toplanmıştır. Aynı zamanda mutasavvıf Fahreddin Salim'in, “Savalan” grubunun bestelediği eserler de incelenmiştir. Ayrıca YouTube platformundan da bazı müzik örnekleri alınmıştır. Araştırma sırasında, günümüzde tasavvuf müziğine olan ilginin sadece kültürel ortamda kaldığı, zikir töreni aracı olarak önemini yitirdiği sonucuna varılabilir. Ayrıca farklı kaynaklardan topladığımız müzik örnekleri arasında biçim açısından bir benzerlik yok ancak şiirsel metin açısından aynı felsefi düşünce açıkça görülüyor. Azerbaycan'da tasavvuf müziği tarihsel olarak bastırılmış ve hafızalardan silinmiştir. Bu konu araştırmacılar tarafından daha kapsamlı olarak incelenmeli ve yeniden güncellenmesi gerekmektedir.