Arkeolojik dönemler, Türk kültürü ve Batı medeniyetinde toplumsal cinsiyet gelişiminde en etkili enstrüman: Arp

Özet

Bu çalışma, etnomüzikolojinin önemli bir çalışma alanı olan toplumsal cinsiyet ve müzik açısından önemli bir çalışmadır. Doğu ve batı kültüründe rastlanan arp çalgısının toplumsal cinsiyetçiliği nasıl etkilediği tarihsel süreçleri içerisinde ele alınmıştır. Araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Müziğin yaratımı ve icrasından kadının engellenmesinde birçok yanlış inanç ve düşüncenin arkeolojik bulgularda rastladığımız kadın ve arp uyumuna medeniyetin dönüşü, Türk kültüründe daha erken dönemlerde görülmektedir. Tebriz’deki minyatürler ve Osmanlıdaki el yazmaları bunların önemli örnekledir. Ancak batı toplumunda kadının müzik alanına girmesinin işaretlerine 18. yy dan sonra rastlamakta olup, arp ve toplumsal cinsiyetçiliğin gelişimi uzun yıllar sürmüştür. Viyan Filarmoni Orkestrası’nın 1997’de ilk kadın müzisyenin aynı zamanda arp çalan birisi olması önemli bir aşamaya geçilmiştir. Arp, bir müzik aleti olmanın yanında toplumsal cinsiyet üzerine çok önemli etkisi olan bir araç olarak etnomüzikoloji araştırmalarına ışık tutmakta olduğu söylenebilir.