Türk Müziği’nde Karadeniz Kemençesi ve Cemal Berber’in katkıları

Özet

Ortaya çıkış tarihi belirlenemeyecek kadar eski olmasına rağmen Karadeniz Kemençesi, 2000 yılına kadar Türkiye genelinde etkin olarak kullanılmamıştır. Bu sebeple Karadeniz kemençesi ile yapılan müzik, belli kalıpların dışına çıkamamaktadır. Başlangıçta kemençe icra şekli genel olarak çift tel üzerinden tril süsü yani parmağın tele hızlıca vurulması ile yapılmaktaydı. Kemençeye yeni bir soluk getiren Cemal Berber’in vibrasyon tekniği dediğimiz, enstrüman klavyesinde parmakların bir nota üzerinde hızlıca ileri ve geri doğru hareket ettirilmesiyle, ortaya çıkan bu yeni teknik  Karadeniz kemençesi ile icra edilen müziğin popülaritesin artmasına katkı sağladı. Araştırmada literatür taramaları ve doküman analizi yapılarak halk tarafından kabul görmüş olan müzisyenlerle kişisel görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Kemençe ile ortalama 70 yıllık süreç içerisinde yapılan çalım tarzlarına değinilmiştir. Bu makalede; farklı çalım tarzları neticesinde ortaya konulan müziklerin dinlenme ve yaygınlık alanları üzerinde Cemal Berber’in etkisi, yine Cemal Berber’in kemençe icra tekniği evreninde araştırılmıştır. Kemençe ile yapılan icra farklılıklarının, Karadeniz müziği üzerindeki etkisi de bu araştırma üzerinde yansıtılarak betimlenmektedir.